DAGA ITI ILOKOS, MAYAT A P-AGMULAAN TI CACAO - DTI

Umisu unay ti daga iti kabanbantayan iti Ilokos a pagmulaan ti cacao.

Daytoy ti waragawag ni Direktor Edwin Banguerigo, agdama a hepe ti National Cacao Industry Cluster iti Department of Trade and Industry (DTI), kabayatan ti pannakapasamak ti Cacao Industry Business and Technology Forum iti Hotel Linda Suites iti Vigan City idi Hulyo 8 a dinar-ayan dagiti negosiante, teknisians, mannalon ken opisiales ti  nadumaduma nga ahensia ti gobierno.

Kiniddaw ni Banguerigo kadagiti Ilokano a mannalon a gundawayanda ti kinapintas ti daga iti Ilokos a pagmulaan iti  adu a cacao gapu ta kasapulan daytoy dagiti dadakkel a kompania nga agar-aramid iti tsokolate.

Makatulong pay ti panagmula ti cacao iti pananglaban ti kinakurapay ken mangparang-ay ti ekonomia iti pagilian gapu ta dakkel ti maganansia dagiti siasinuman a mayat a sumrek iti daytoy nga industria.

Iti agdama, kuna ni Banguerigo a 90 porsiento ti produksion ti cacao iti Pilipinas ket aggapu iti Davao a lugar ni Presidente Rodrigo Duterte.

“Panggep ti Davao ti mangpataud iti maysa a million a tonelada ti cacao iti daytoy a tawen wenno iti sumarsaruno a tawen aglalo ta ti maisaysayangkat a National Greening Program ti Department of Natural Resources and Development (DENR) maipaganetget pay ti panagmula ti cacao,” kinunana.

Kinuna ni Banguerigo a ti Africa ti numero uno nga agmulmula iti cacao iti sangalubongan nga umabot iti 67 a porsiento ti produksionda ket ti nabatbati a porsiento aggapu iti South East Asia kas iti Malaysia, Thailand, Vietnam ken Pilipinas.

Ngem iti Pilipinas, iti San Jose, Batangas ti kaunaan a nagmula iti cacao iti Asia idi 1670 bayat ti Galleon Trade a naggapu pay ti bukel a naimula iti Mexico.

Kinuna met ni Marvi Marasigan, regional manager ti Philippine Coconut Authority (PCA), nga isaysayangkat ti ahensia ti KAANIB (Kaunlaran sa Niyogan, Kaunlaran ng Bayan) Enterprise Development Project a tumulong iti panagmulaan iti niog, kape ken cacao a matulongan dagiti babassit a mannalon.

Tarabayen ti PCA dagiti babassit a mannalon a miembro kadagii community based cooperative nga addaan iti 50 a miembro a maipaayanda iti libre a cacao seedlings ken 2 bags iti organic ken inorganic fertilizers, kinuna ni Marasigan.

Iti biang ti gobierno ti Ilocos Sur, inpasigurado ni Senior Board Member Jaime Singson a mangipaay ti kapitolyo iti naan-anay a tulong para kadagiti nakukurapay a mannalon nga agmula iti cacao.

Kinuna met ni Jacky Go, exporter iti cacao, a  dakkel ti potensial ti cacao para iti pannakailakona iti ballasiw- taaw aglalo ta tumulong ti DTI ken Department of Agriculture para iti marketing ken teknolohia para iti pannakapadur-as daytoy nga industria. # Source - (FGL/Ben P. Pacris/PIA-1- Ilocos Sur).